Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ.

Παρά τις κοινές επιδιώξεις κατά των αποσχιστικών τάσεων και του ισλαμικού ριζοσπαστισμού και παρά την επίσκεψη του κινέζου προέδρου Χου Ζιντάο στη Ρωσία τον Ιούνιο, τα προβλήματα στις σχέσεις του «κινεζικού δράκου» και της «ρωσικής αρκούδας» παραμένουν. Αν και οι πιθανότητες στρατιωτικής σύγκρουσης έχουν ελαχιστοποιηθεί, η Μόσχα δείχνει να τρέφει έναν βαθιά εδραιωμένο φόβο προς τον ισχυρό γείτονά της. Η ρωσική τηλεόραση προσφάτως μετέδωσε ότι το Πεκίνο έχει καταστρώσει μυστικά σχέδια για την κατάληψη της αχανούς ρωσικής Απω Ανατολής. Η στρατηγική της Κίνας συνίσταται μεταξύ άλλων, και πάντα σύμφωνα με τη ρωσική τηλεόραση, στο να πείθει κινέζους μετανάστες να εγκαθίστανται στη Ρωσία, να παντρεύονται ντόπιες γυναίκες και να «κλέβουν» τις τοπικές επιχειρήσεις. Είναι γεγονός ότι στη ρωσική Απω Ανατολή βρίσκονται τα πλέον ευάλωτα στρατηγικά σημεία της τεράστιας ρωσικής επικράτειας. Με 6.100 χιλιόμετρα και οκτώ ώρες πτήσης να τη χωρίζουν από τη Μόσχα, στην περιοχή κατοικούν μόλις 6,5 εκατ. ρώσοι πολίτες.

Στην άλλη πλευρά των συνόρων, στην απέναντι πλευρά του ποταμού Αμούρ, ζουν 107 εκατ. Κινέζοι- διόλου ευκαταφρόνητη δημογραφική ανισορροπία που διογκώνει τον φόβο των Ρώσων για κινεζική επέκταση στη ρωσική Απω Ανατολή, μια περιοχή πλούσια σε ορυκτά, γαιάνθρακα, ξυλεία και ψάρια, που έχει σχεδόν το μέγεθος της ευρωπαϊκής ηπείρου. Το Πεκίνο λοιπόν, μετέδωσε η ρωσική τηλεόραση, σκοπεύει να επεκταθεί στην παράκτια περιοχή του Ειρηνικού ωκεανού, της οποίας ο εποικισμός ξεκίνησε τον 18ο αιώνα από την τσαρική Ρωσία. Οι ρωσικοί εθνικιστικοί φόβοι ωστόσο μάλλον δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οπως επισημαίνουν ειδικοί σε θέματα διεθνών σχέσεων, οι στρατηγικοί στόχοι της Κίνας δεν περιλαμβάνουν τη ρωσική Απω Ανατολή ούτε και εδαφική επέκταση. Αντίθετα οι προτεραιότητες του Πεκίνου είναι η ανάπτυξη, η επανένωση με την Ταϊβάν και η επίτευξη της εσωτερικής σταθερότητας, ειδικά μετά τις εθνοτικές εξεγέρσεις στην επαρχία Σινγιάνγκ.

Σύμφωνα με τον δρα Μπόμπο Λο, λέκτορα στις σινορωσικές σχέσεις στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση, η φύση της κινεζικής απειλής προς τη Ρωσία είναι εντελώς διαφορετική, καθώς η άνοδος της Κίνας θα οδηγήσει στη «σταδιακή περιθωριοποίηση της Ρωσίας από την περιφερειακή και παγκόσμια διαδικασία λήψεως αποφάσεων». Οι Κινέζοι δεν επιθυμούν τη στρατιωτική επέμβαση στη Ρωσία διότι, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα έχαναν. Το Κρεμλίνο δεν θα δεχθεί εύκολα περαιτέρω μείωση της επιρροής του, αφού στόχος της ρωσικής ηγεσίας κατά την τελευταία δεκαετία είναι να αναδειχθεί η χώρα ως παγκόσμια υπερδύναμη και να λειτουργήσει ως αντίβαρο στη δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πρόκληση προς τη στρατιωτική και οικονομική ηγεμονία των ΗΠΑ δεν θα προέλθει από τη Μόσχα αλλά από το Πεκίνο.

Αν και με το πέρασμα του χρόνου οι ανεπίσημες διαπροσωπικές σχέσεις στα σινορωσικά σύνορα ενισχύονται μέσω της καθημερινής επαφής των κατοίκων στις δύο πλευρές των συνόρων, ο έλεγχος της ρωσικής Απω Ανατολής προβληματίζει τη Μόσχα. Η Σοβιετική Ενωση προσέφερε επαγγελματικές ευκαιρίες, οικονομικά κίνητρα και διαμερίσματα σε εργάτες και νεαρά ζευγάρια προκειμένου να εγκαθίστανται στην περιοχή. Επιπλέον προσέφερε φθηνά αεροπορικά εισιτήρια ώστε οι κάτοικοι της απομακρυσμένης αυτής γωνιάς της Ρωσίας να ταξιδεύουν συχνά προς το ευρωπαϊκό τμήμα της χώρας. Δεδομένων των δύσκολων κλιματικών συνθηκών της ρωσικής Απω Ανατολής (πολύ ζεστά καλοκαίρια και χειμώνες με θερμοκρασία που πέφτει στους-30 βαθμούς Κελσίου) αυτά τα κίνητρα αποδείχθηκαν ιδιαιτέρως χρήσιμα. Ωστόσο με τηνκατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης αυτό το σύστημα έπαψε να ισχύει. Με ένα αεροπορικό εισιτήριο για τη ρωσική πρωτεύουσα με επιστροφή να κοστίζει γύρω στα 600 ευρώ, οι δεσμοί της νέας γενιάς της ρωσικής Απω Ανατολής με τη Μόσχα έχουν χαλαρώσει. Ετσι αντί οι Ρώσοι της περιοχής να πηγαίνουν για διακοπές σε δημοφιλείς ρωσικούς ταξιδιωτικούς προορισμούς, συρρέουν στο παραθαλάσσιο θέρετρο Νταλιάν και άλλες τοποθεσίες της Βορειοανατολικής Κίνας. Με αυτόν τον τρόπο οι Ρώσοι έρχονται σε συνεχή επαφή με τους κινέζους γείτονές τους και γνωρίζονται καλύτερα. Μάλιστα στη συνοριακή πόλη Μπλαγκοβέστσενκ στον Αμούρ, ρώσοι συνταξιούχοι αγοράζουν διαμερίσματα στην κινεζική όχθη του ποταμού.

Επιπλέον, ολοένα περισσότεροι νέοι μετακινούνται προς το δυτικό τμήμα της Ρωσίας. Η Μόσχα παρακολουθεί με ανησυχία τη σταδιακή εγκατάλειψη της περιοχής (από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο πληθυσμός της ρωσικής Απω Ανατολής έχει μειωθεί κατά 1,6 εκατ.), την αποξένωση των κατοίκων της από την υπόλοιπη χώρα, αλλά και τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που ξεσπούν κατά περιόδους κατά της ρωσικής κυβέρνησης. Οταν το Κρεμλίνο αποφάσισε να αυξήσει τους τελωνειακούς δασμούς των μεταχειρισμένων γιαπωνέζικων αυτοκινήτων τον περασμένο χρόνο, οδηγώντας στο κλείσιμο πολλών περιφερειακών επιχειρήσεων, οι εργάτες στις πόλεις Χαμπαρόφσκ και Βλαδιβοστόκ ξεσηκώθηκαν. Οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες συνεχίζονται ως σήμερα.


Η συνεργασία με τις ΗΠΑ


Εκατοντάδες κινεζικά άρματα μάχης συμμετείχαν στα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια που ονομάστηκαν «Ειρήνη 2009» Oταν ο πρόεδρος Μεντβέντεφ τον Μάιο μετέβη στο Χαμπαρόφσκ για μια σύνοδο κορυφής Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ρωσίας, περιέγραψε την Απω Ανατολή ως τον αγαπημένο του προορισμό στη χώρα και εξέφρασε τη συμπάθειά του προς τους φοιτητές που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ώστε να ταξιδεύουν συχνά προς τη Μόσχα. Αμέσως μετά το Κρεμλίνο παρουσίασε σχέδιο μείωσης της τιμής των αεροπορικών εισιτηρίων για τους νέους κάτω των 23 χρόνων. Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτά τα μέτρα συμβάλουν στην ανάπτυξη της περιοχής. Οπως σημειώνει ο δρ Μπόμπο Λο, η ρωσική Απω Ανατολή έχει γνωρίσει την εγκατάλειψη και την αδιαφορία διαδοχικών ρωσικών κυβερνήσεων και γι΄ αυτόν τον λόγο «η αποκρουστική διαφθορά και ακυβερνησία σε περιφερειακό επίπεδο» είναι διάχυτη. Παρά τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, η σχέση Μόσχας- Πεκίνου είναι ετεροβαρής. Η Ρωσία αντιμετωπίζει την Κίνα ως σημαντικό στρατηγικό εταίρο στην προσπάθειά της να περιορίσει την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά το Πεκίνο γνωρίζει ότι η νέα παγκόσμια υπερδύναμη θα είναι η Κίνα και όχι η Ρωσία. Επομένως η κινεζική κυβέρνηση δεν πρόκειται να επιτρέψει η βελτίωση των σχέσεών της με τη Μόσχα να σταθεί εμπόδιο στην πιο σημαντική στρατηγική συνεργασία με την Ουάσιγκτον. Εξάλλου «οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ο μοναδικός αναντικατάστατος σύμμαχος» κατέληξε ο δρ Μπόμπο Λο.
ΒΗΜΑ